[Zdarzyło to się...] 71 lat temu. National Security Act

Zdarzyło to się… 71 lat temu, w dniu 26-tego lipca 1947 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Harry S. Truman podpisał ustawę reformującą amerykańskie siły zbrojne i agencje wywiadowcze po II wojnie światowej, słynną „ustawę o bezpieczeństwie narodowym z 1947 roku” (National Security Act of 1947), której pełny tytuł brzmiał „ustawa promujący bezpieczeństwo narodowe poprzez zapewnienie sekretarza obrony; dla Narodowych Struktur Wojskowych; dla Departamentu Sił Lądowych, Departamentu Marynarki Wojennej i Departamentu Sił Powietrznych; oraz do koordynacji działań Narodowych Struktur Wojskowego z innymi departamentami i agencjami rządowymi zajmującymi się bezpieczeństwem narodowym”.

W wyniku wprowadzenia zapisów ustawy w życie, amerykańskie siły zbrojne i wywiad zostały całkowicie zreorganizowane, a świat już nigdy nie był taki sam. Gdy państwa europejskie odbudowywały się po zniszczeniach II wojny światowej, w tym czasie Stany Zjednoczone planowały i wprowadzały największą reformę wojskową, nowe struktury miały stawić czoła zagrożeniom współczesnego świata, a tych nie brakowało. Jednym z największych było ciągłe zagrożenie ze strony Związku Radzieckiego, tzw. „Zimna wojna” była jednym z największych problemów z jakimi zmagała się amerykańska dyplomacja, NATO jeszcze nie istniało, w tym czasie prezydent Truman przekonał Kongres Stanów Zjednoczonych, że zagrożenie rebeliami komunistycznymi w Grecji i Turcji jest tak poważne, w wyniku czego skierowano do tych krajów pomoc militarną i gospodarczą, aby wspomóc lokalne rządy w walce z rebeliantami.

Zniszczona w wyniku działań wojennych Europa Zachodnia wchłaniała jak gąbka miliardy dolarów ze słynnego planu Marshala, dzięki tej pomocy amerykańskiej odbudowywano nie tylko budynki, mosty i miasta, ale również wzmacniano rządy państw zachodnioeuropejskich, które również odczuwały ciągłe zagrożenie ze strony Moskwy.

Administracja Stanów Zjednoczonych dostrzegała problemy zrujnowanej Europy za wielką wodą, ale jednocześnie musiała poradzić sobie z własnymi niedoskonałościami, aby to zrobić opracowano i wprowadzono „ustawę o bezpieczeństwie narodowym” Co ona zmieniała?

1. Ustawa połączyła Departament Wojny (obecnie nazwany Departamentem Sił Zbrojnych) i Departament Marynarki Wojennej w Narodowe Zgromadzenie Wojskowe (National Military Establishment - NME) na czele z Sekretarzem Obrony. Departament Obrony pozostał, jednak w jego strukturach zaszły pewne zmiany.

2. Utworzono także Departament Sił Powietrznych i Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych (USAF), które zostały oddzielone od Sił Powietrznych Wojsk Lądowych pod jurysdykcją Departamentu Obrony.

3. Korpus Piechoty Morskiej (Marine Corps) został przekształcony w samodzielną niezależną służbę, podlegającą Departamentowi Marynarki Wojennej w Departamencie Obrony.

4. Ustawa powołała Radę Bezpieczeństwa Narodowego (National Security Council – NSC), która była kontynuacją Narodowej Władzy Wywiadowczej (National Intelligence Authority – NIA), powołanej w poprzednim roku przez prezydenta Trumana w celu nadzorowania Centralnej Grupy Wywiadowczej, poprzednika CIA. Rada Bezpieczeństwa Narodowego została utworzona w 1947 roku, gdyż w świetle „Zimnej Wojny” uznano, że dyplomacja Departamentu Stanu nie jest już odpowiednia do zarządzania tak rozbudowanymi siłami. W rzeczywistości chodziło o mikro arządzanie na najwyższym szczeblu, aby skoordynować działania na poziomie strategicznym między Wojskami Lądowymi, Korpusem Piechoty Morskiej, Marynarką Wojenną, Siłami Powietrznymi, CIA, Departamentem Stanu i wszelkimi innymi komponentami organów wykonawczych, których użycie może być konieczne, żeby poradzić sobie z zaistniałą sytuacją.

5. Ustawa powołała również Centralną Agencję Wywiadowczą (Central Intelligence Agency – CIA), która była oficjalnie pierwszą niemilitarną agencją wywiadowczą na czas pokoju w historii Stanów Zjednoczonych. Wcześniej wywiad dzielił się na wojskowy i dyplomatyczny, rok wcześniej prezydent Truman powołał już wspomnianą Centralną Grupę Wywiadowczą do koordynowania działań wywiadowczych różnych oddziałów wojskowych i Departamentu Stanu. CIA miała być jednak czymś więcej, była oddzielną agencją wywiadowczą, która miała na celu nie tylko gromadzenie informacji wywiadowczych, ale również prowadzenie tajnych operacji specjalnych na terenach państw obcych.

Specjalne operacje były już prowadzone wcześniej. Podczas II wojny światowej amerykańskie operacje specjalne były prowadzone przez Biuro Służb Strategicznych (Office of Strategic Services – OSS) pod dowództwem generała dywizji Williama „Dzikiego Billa” Donovana, niemal natychmiast po wojnie OSS został rozwiązane.

Przy okazji wspomnienia Williama Donovana warto przypomnieć mało znany epizod z jego długiej wojskowej kariery. Było to pod koniec pierwszej wojny światowej, a armia amerykańska była w pełni zaangażowana we Francji. Podpułkownik William Donovan, zwany "Dzikim Billem" przez swoich żołnierzy, ponieważ był absolutnie nieustraszony w walce i wykazywał się dużo lepszą wytrzymałością fizyczną niż jego znacznie młodsi żołnierze, dowodził 165-tym pułkiem piechoty. W pewnym momencie walki jego batalion znalazł się pod ostrzałem własnej artylerii. Próbował przez łączność polową zatrzymać ostrzał artyleryjski, ale bez skutecznie, w związku z tym przedarł się osobiście kilka kilometrów do baterii artylerii, która prowadziła ostrzał pozycji z których znajdowali się jego żołnierze. Odszukał dowódcę baterii i zażądał wstrzymania ognia, jednakże dowódca baterii uparcie odmawiał, ponieważ miał rozkazy zaporowe dla współrzędnych w siatce i nie przyjmował rozkazów od nikogo oprócz swojego batalionowego centrum kierowania ogniem. W związku z tym podpułkownik Donovan musiał udać się do batalionu artylerii i znaleźć dowódcę batalionu, który oczywiście natychmiast nakazał zatrzymanie błędnego ostrzału własnych pozycji. Kto był tym upartym dowódcą baterii artylerii? Baterią artylerii dowodził kapitan Harry S. Truman.

W wyniku przytoczonego epizodu z czasu I wojny światowej, wydaje się jasne, dlaczego generał dywizji Donovan, pomimo świetnej służby na czele OSS w okresie II wojny światowej, nie został pierwszym dyrektorem Centralnej Agencji Wywiadowczej, w chwili, gdy powstała CIA za prezydentury Harrego S. Trumana.

Ustawa o bezpieczeństwie narodowym weszła w życie we wrześniu 1947 roku, od tego czasu Departament Obrony, Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Centralna Agencja Wywiadowcza stale się rozrastały pod względem wielkości struktur, budżetu i władzy. Obecnie Departament Obrony Stanów Zjednoczonych dysponuje budżetem większym niż budżety wielu krajów świata, podobnie jest w przypadku CIA. Można więc śmiało stwierdzić, że National Security Act z 1947 roku formalnie ustanowił najpotężniejszy biurokratyczny establishment w historii świata.

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.