ทำไมการใส่ credit ให้ภาพถึงสำคัญ (มีบทสัมภาษณ์)

สวัสดีค่ะเพื่อนๆ ในสังคม steemit ของเรา ซาญ่าเชื่อว่าเวลาเพื่อนๆ เขียนโพสใน blog ทุกๆโพสของเราจะต้องมีรูปภาพประกอบกันใช่ไหมค่ะ ซึ่งรูปภาพประกอบก็จะมีสองแบบ คือ เป็นรูปของตัวเอง กับรูปที่ดาวห์โหลดมาจากอินเตอร์เนต ซึ่งเรานำรูปเหล่านั้นมาลงใน steemit และเราเองก็ได้ผลตอบแทนเป็นเงินจากการ upvote ซาญ่าเลยเกิดคำคามขึ้นมาว่านี่เราอาจกำลังใช้รูปในเชิงพาณิชย์รึเปล่า เพราะเราก็มีรายได้จากโพสเหล่านั้น?

ซึ่งวันนี้ซาญ่าโชคดีได้มีโอกาสมาสัมภาษณ์คนทำงานด้าน สื่อและสิ่งพิมพ์ (แต่ไม่ประสงค์จะออกนาม) เรามาดูมุมมองของคนที่ผลิตภาพเหล่านี้กันว่าเขาคิดอย่างไรหากมีคนเอารูปของเขาไปใช้

1 คุณทำงานด้านไหนคะ

วาดภาพประกอบ และ ออกแบบกราฟฟิก

2 ส่วนใหญ่ใช้เวลาในการทำผลงานต่อชิ้นนานมั้ยคะ

ก็แล้วแต่สเกลของงานนั้นๆ และแล้วแต่ผู้ว่าจ้างว่าแก้บ่อยแค่ไหน เร็วสุด 1 วันเสร็จก็มี ช้าสุด อาจจะเป็นเดือนๆก็มี

3 คุณคิดเห็นอย่างไรก็การที่คนนำผลงานของคุณไปใช้โดยไม่ให้เครดิต

ต้องแบ่งเป็นสองแบบ ถ้าเป็นงานที่ลิขสิทธิ์อยู่ที่ผู้ว่าจ้าง เราไม่สามารถทำอะไรได้ ซึ่งหากมีการขโมยงานของเราไปใช้ เราก็คงรู้สึกไม่ดีอยู่แล้ว แต่ก็อย่างที่บอกไปว่าเราก็ทำอะไรไม่ได้เพราะไม่ใช่เจ้าของลิขสิทธ์
ส่วนอีกกรณีนึง หากเป็นงานของเราโดยเฉพาะ อันนี้ก็แน่นอนว่าเราสามารถดำเนินการทางกฏหมายได้ ซึ่งถ้าเอาใช้ในทางธุรกิจหรือเคลมว่างานนั้นเป็นของเขาก็จะแจ้งให้ทราบเพื่อให้หยุดการกระทำนั้น ซึ่งหากไม่หยุดหรือมีการประชาสัมพันธ์ในวงกว้างไปแล้วก็ควรจะฟ้องร้อง แต่ส่วนใหญ่ งานของตัวเองที่อยู่ในอินเตอร์เนต จะไม่ใช่ภาพที่มีความละเอียดสูง จะเอาไปใช้งานก็คงยากหน่อย ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้คนเอางานของเราไปใช้ได้ง่ายๆ

4 เคยมีประสบการณ์ถูกขโมยงานไปใช้ไหม

มีครับ เคยมีการประกวดงานหนึ่งในเว็บของต่างประเทศ มีคนเอางานของเราไปส่งประกวด แต่โชคดีที่มีคนหวังดีแจ้งให้เราทราบ และเขาเอาคำตอบที่ได้จากเราไปแจ้งทีมประกวดด้วยตัวเขาเอง เราเลยไม่เหนื่อยเท่าไหร่ ซึ่งถ้าเราต้องไปเรียกร้องเองก็คงจะเหนื่อยมาก เพราะอยู่คนละประเทศ

5 คุณมีวิธีการจัดการกับคนก็อปงานคุณอย่างไร

ตรงนี้ แบ่งเป็นสองแบบ คือการป้องกัน และการตามเอาเรื่องที่หลัง แน่นอนหากมีคนเอางานเราไป เรามีสิทธิ์ดำเนินการทางกฏหมายได้ แต่ก็ต้องยอมรับว่า นั่นค่อนข้างเสียเวลาชีวิตที่ต้องคอยนั่งตามจัดการตรงนั้น ส่วนตัวจึงเน้นวิธีการป้องกันมากกว่า การป้องกันที่ว่า คือการไม่เอางานที่มีความละเอียดสูงไปลงในเน็ต หากมีคนเอาไปใช้ ก็คงเอาไปทำอะไรไม่ได้มากนัก
ฟังแล้วเหมือนจะเปิดโอกาสให้คนก็อปงานคนอื่นเพราะตัวศิลปินขี้เกียจตามเรื่อง แต่ขอเตือนว่า ถ้าคุณจะเอางานลิขสิทธ์มาใช้ก็ต้องระวังให้ดี เพราะความสะดวกของกูเกิลจะทำให้คุณชินกับมัน จนวันหนึ่งคุณอาจจะโชคร้ายไปเจอศิลปินที่พร้อมจะฟ้องร้องคุณก็ได้

6 ถ้ามีคนอยากได้ภาพของคุณจริงๆ ควรทำอย่างไร

แบ่งเป็นสองกรณี
กรณีแรกคือ ขอนำไปใช้ในเชิงธุกิจ อันนี้ก็แน่นอนว่าต้องมีการติดต่อขอซื้อ หรือไม่ก็ติดต่อเราเพื่อสร้างงานชิ้นใหม่ให้เขาไปเลย
กรณีที่สอง คือเอาไปใช้โดยไม่มีผลกำไรหรืออาจมีผลกำไรนิดหน่อย ตรงนี้ผมก็จะยอมให้นำไปใช้ ด้วยเงื่อนไขที่ว่า ต้องมีเครดิตว่าเราเป็นเจ้าของงานชิ้นนั้น อย่างเมื่อไม่นานมานี้มีคนติดต่อเอางานไปลงประกอบวีดีโอยูทูบของเขา ซึ่งเอาจริงๆยูทูบเบอร์ก็ถือว่ามีรายได้จากคลิปเหล่านั้น แต่เราก็คงไม่ได้ไปคิดราคาอะไร แค่ขอให้แชร์เครดิตและเวบของเราไปลง เพื่อไว้โปรโมทตัวเอง หากมีคนสนใจจะได้มาติดต่อเราได้
จบแล้วค่ะ ขอขอบคุณ สำหรับการสัมภาษณ์นะคะ

และนั่นก็เป็นมุมมองของคนที่อยู่ฝ่ายเจ้าของผลงานค่ะ ซึ่งก็เห็นได้ว่าการเอาภาพของใครสักคนมาใช้มันก็ดูจะผิดถ้าไม่ได้ขออนุญาต เพียงแต่ทางเจ้าของคงไม่ว่างมาตามทวง ยิ่งถ้าอยู่คนละประเทศในทางปฎิบัติคงยากมากที่จะจัดการเรื่องแบบนี้ และเท่าที่ฟังมาดูเหมือนว่าการลงเครดิตไว้ให้ก็ดูจะให้ประโยชน์กับเจ้าของภาพได้บ้าง เพราะเป็นการช่วยประชาสัมพันธ์พวกเขาเหล่านั้น ซึ่งก็ค่อนข้างไปในทางเดียวกับ steemit ที่บอกไว้ว่าหากจะเอารูปในเนทลงในโพสต้องลงที่มาให้ด้วย
ส่วนเรื่องการเอาใช้ในทางการค้านี่ก็ผิดแบบเต็มๆเลยและมีโอกาสจะโดนฟ้องร้องได้มากเลยค่ะ

--------------------------------------------------------

ทีนี้ถ้ามันผิดมันผิดขนาดไหน ตรงนี้ในทางกฏหมายเขาบอกไว้แบบนี้ค่ะ

ตาม พ.ร.บ. เรื่อง ลิขสิทธิ์ ฉบับล่าสุด ได้บอกว่า กรณีละเมิดลิขสิทธิ์ มีโทษปรับ 20,000-200,000 บาท แต่ถ้าใช้ในการค้าจะมีโทษปรับถึง 100,000-800,000 บาท หรือจำคุก 6 เดือนถึง 4 ปี หรือทั้งจำทั้งปรับ
ทีนี้ก็กลับไปที่คำถามแรกที่ซาญ่าสงสัย การลงรูปในsteemit เป็นการใช้รูปในเชิงพาณิชย์รึเปล่า เพราะเราก็มีรายได้จากโพสเหล่านั้น? ซึ่งตรงนี้ซาญ่าก็ยังไม่มีคำตอบค่ะ เพราะ steemit หรือแม้กะทั่งคริบโตเคอเรนซี่ ถือว่าเป็นเรื่องที่ใหม่ ซึ่งก็คงต้องให้คนที่เชี่ยวชาญด้านกฎหมายมาตีความค่ะ ซาญ่าเองไม้ได้เรียนมาทางนั้นคงไม่กล้าไปฟันธง แต่อย่างนึงที่พอจะบอกได้คือการลงเครดิตรูปถือเป็นมายาทที่ดี เป็นการให้เกียรติศิลปินเหล่านั้นและยังเป็นการลดโอกาสที่จะโดนฟ้องร้องได้ แต่หากจะเอาที่ปลอดภัยที่สุดก็คงเป็นการลงรูปที่เป็นของเราเองค่ะ ไม่มีใครมาฟ้องได้ สบายใจหายห่วง

ซึ่งโพสนี้ก็ไม่ได้บอกว่าการโพสรูปแบบไหนถูกแบบไหนผิด ตรงนี้ก็แล้วแต่สะดวกความสะดวกของแต่ละคนค่ะ แค่อยากชี้แจงให้ทราบว่าอาจจะเกิดอะไรขึ้นได้บ้าง หวังว่าคงเป็นประโยชน์ต่อเพื่อนๆนะคะ