Dombıra Sazının ve Şarkısının Hikayesi ?

Şimdi bundan bir kaç sene önce Uğur Işılak'ın seslendirdiği ve yaptığı Dombıra şarkısının Ak Parti seçim müziğine uyarlanmasıyla çoğu kişinin haberdar olduğu Dombıra Şarkısını ve arkasındaki müzik aletini anlatacağım.

Dombıra, özellikle Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan, Afganistan gibi Orta Asya ülkelerinde ve ayrıca Tataristan ile Çin'de kullanılan kadim telli çalgıdır. Tezeneli çalgılar grubuna dahildir. Eskiden telleri at tüyünden ve liflerden yapılırmış fakat şimdi modern dombıralarda naylon teller kullanılmaktadır ve bu 2 telli sazımsı çalgının sesi inanılmaz kültürel ve tarihidir.

Dombıranın Hikayesi

Şimdi Cengiz Hanın büyük oğlu Joşihan yararlı bir ceylanı kovalarken kaybolur ve bu ceylanı kovalarken vefat eder. Cengizhan bir süre oğlundan haber alamadıktan sonra birşeylerin ters gittiğini ve oğlunun öldüğünü sezer. Uzun süre haber alamadıktan sonra der ki : Kim bana oğlumun öldüğünü söylerse ağzına kurşun döktüreceğim. Ee tabi Cengizhan bu boru değil. Vezirler de bunu söyleyecek cesaret yok. Sonuç olarak Cengizhan'a kimse büyük oğlunun öldüğünü söyleyemez. Cengizhan bu duruma dahada çok sinirlenir ve halkına insanlara eziyet zulüm etmeye başlar.

Halk bu zülme dayanamaz ve insanların bildiğini Cengizhan' a aktarması dileğiyle Kerbuğa-küyşi Hanın huzuruna gelirler. Derlerki baba bizde söyleyecek g*t yok sen söyle kurtar bizi. Bizim Kerbuğa ' da derki bildiklerimi ben değil sazım anlatsın der ve "Aksak Ceylan" küyünü ve Cengizhana Sazıyla anlatır. Şarkıda halkın çektiği eziyetler Kerbuğanın yaşadığı olaylar ve Cengizhanın oğlu Joşihan'ın ölümünü anlatır.

Ee Baba sonra noldu ? Kurşun falan dökeceklerdi ağzımıza ?

Cengizhan Çok sinirlenir ve Kerbuğa kardeşimizin ağzına kurşun dökülmesini emreder. Kerbuğa'da ben size birşey söylemedim Cengizhan Hanların Hanı Sazım söyledi der. Buna ikna olan Cengizhan saza kurşun dökülmesini emreder. Saza kurşun dökülür ve sıcağa dayanamayan sazın telleri koparak 2 tane kalır. Böylece Dombıra günümüzdeki 2 telli halini alır. Merak edenler için nota ve verdiği seslerin şekli aşşağıdadır.

Dombıra-Arslanbek Sultanbekov

Dombıra ne kadar bir halk türküsü tadında birşey olsada en ünlü seslendirilmiş hali Arslanbek Sultanbekov isimli muhteşem ozan tarafından yapılmıştır.

Tabi birde bunun Moden zaman Osmanlı Sevicisi Uğur Işılak tarafından seçim şarkısı olarak uyarlanmış hali vardır.

Oda fena değil tabi ama keşke politik amaçlar uğruna şarkı yapılmamış olsaydı.

Türkçe Sözleri

Kara kış köyüme gelende
Lapa lapa kar yere düşende
Dombıramı alırım
Yürek sazımı çalarım
kaygılarımı hiç söylenmem.

Dombıra sazımı işiten babalar
Manasına kulak veren analar
İşittiğine akıl yorarak,
Yürekleri titreyerek
Göz yaşlarını esirgemezler.

Ey, dombırа... Ey, dombırа...

Nogayların derdi sayısız, her gününde
Yiğitleri uyku tutmayan günlerde
Yüreklerini cesaretlendiren
Savaşlarda güç veren
Görüp geçirmiş dombıra

Ey, dombırа... Ey, dombırа...