Charles Ponzi byłby dumny z kryptowalut

Spokojnie, bez paniki. Chodzi tylko o znamiona, co nie znaczy że są oszustwem :) Ale od początku. Ten post w zamyśle miał być zwykłym ostrzeżeniem przed BitConnectem, którego uważam za piramidę finansową, a który zauwżyłem że jest nawet tutaj przez niektórych promowany. Jednak w trakcie procesu twórczego wyszła mi dłuższa rozprawka ogólnie o piramidach i kryptowalutach. Subiektywny opis BitConnecta będzie w osobnym artykule, więc jeśli jesteście zainteresowani tematem - śledźcie mnie :)

Dlaczego schemat piramidy finansowej Ponziego sprawdza się nadal po tylu latach?

Przecież człowiek powinien uczyć się na błędach? Wychodzi na to, że jednak nie. Moi rodzice ostatnio opowiadali mi, jak za czasów niemieckiej Marki pojawił się pewnego dnia w mieście pewien pan, który prowadził tajemniczy, przynoszący krocie interes. Ubierał się w garnitury, jeździł super samochodem, a w warzywniaku opowiadał, ile to on nie zarabia na swoim interesie. Niechętnie, bo niechętnie, ale czasem zachęcał też innych do zainwestowania w ten interes. Po pewnym czasie każdy z mojej rodziny oddał mu swoje życiowe oszczędności, były to kwoty rzędu dziesiątek tysięcy. Dlaczego? Ponieważ najstarsza ciotka, która zainwestowała pierwsza dostała swój wkład + zarobione kilka tys odsetek. I też chwaliła się tym wszystkim. Wtedy inwestorzy zaczęli się pojawiać, jak grzyby po deszczu. Niestety, w momencie, kiedy wszyscy już przestali się przejmować swoimi codziennymi problemami, a w warzywniaku można było tylko usłyszeć przemowy o tym, kto, gdzie pojedzie i co sobie kupi, jak dostanie "zwrot z inwestycji", tajemniczy pan z magicznym interesem zniknął. Rodzice opowiadali, że na szczęście nie mieli wtedy dużo oszczędności, bo gdyby mieli więcej - więcej by stracili. Wtedy ten interes wydawał się niesamowicie opłacalny, a pan biznesmen mówił tak przekonująco...

Ja się wcale nie dziwię rodzicom!

Chociaż na początku, kiedy usłyszałem tę historię pukałem się w czoło i dziwiłem się, jak można było się na takie coś nabrać... Po pewnym czasie jednak zrozumiałem. W tamtych czasach nie było internetu, informacja nie była tak ogólnodostępna. Wtedy nie można było wpisać w google "Nazwa firmy - opinie", żeby się czegoś dowiedzieć. Jeśli ktoś, kto prowadził taki szemrany interesik został zdemaskowany, to zwyczajnie zwijał interes z takiego miasteczka/wioski i przenosił się tam, gdzie informacja o jego działalności jeszcze nie dotarła.

Najgorsze jest jednak to, że w dzisiejszych czasach, kiedy już mamy dostęp do informacji i wiedzy na każdy właściwie temat, możemy sobie sprawdzić definicję i przykłady piramidy finansowej - te nadal zbierają swoje żniwa. Nieświadomi ludzie sami nakręcają siebie i innych na magiczne zarobki z nieba. W dzisiejszych czasach piramidy finansowe są jednak lepiej ubrane. Lepiej ubrane w słowa, grafikę, oraz tajemnicze wynalazki przynoszące zyski.

A więc, dlaczego nadal dajemy się na to nabierać?

Wydaje mi się, że trochę próbujemy sobie kupić nadzieję na lepsze jutro. Zewsząd zalewają nas informacje o ludziach sukcesu, którzy są tzw. rentierami - nie muszą pracować, aby zarabiać. Też chcielibyśmy nimi być, leżeć na plaży, kiedy nasz magiczny interes zarabia na nas. Z tego też właśnie powodu kupujemy kupony lotto, bo wiem, że za te 1.50, czy ile tam to teraz kosztuje możemy sobie poprawić humor na cały dzień(aż do losowania)[no dobra, straciłem dzisiaj pracę, mam długi, ale przynajmniej kupiłem lotka, może mój los się odmieni]. Z tego powodu, oraz z faktu, że czujemy się jak ludzie biznesu dajemy się nabierać na różne odmiany piramid finansowych.

Według mnie większość dzisiejszych kryptowalut na rynku ma znamiona piramidy finansowej

A niektóre z nich są jej czystym odzwierciedleniem. Jakie cechy ma piramida finansowa?

"Mechanizm działania piramid finansowych polega na pozyskiwaniu przez ich założycieli jak największej liczby uczestników, którzy – zachęceni obiecywanymi zyskami – wpłacają im pieniądze. W praktyce rzadko są świadczone usługi finansowe. Organizatorzy namawiają zwykle ich uczestników piramidy finansowej do werbowania kolejnych osób. Z tego powodu piramidy finansowe są z góry skazane na upadek, bowiem system wymaga lawinowego dopływu nowych uczestników, a taka możliwość jest ograniczona. Hipotetyczna piramida, która wymagałaby zwerbowania przez każdego uczestnika sześciu kolejnych, już na dziesiątym jej poziomie musiałaby mieć liczbę uczestników większą o 60% od liczby mieszkańców Polski, a na trzynastym poziomie liczbę uczestników znacznie większą od liczby mieszkańców świata."

źródło: https://www.nbportal.pl/slownik/pozycje-slownika/piramida-finansowa

I teraz zrobi się kontrowersyjnie, weźmy pierwszą z brzegu kryptowalutę: Bitcoina. W przypadku bitcoina możemy wykreślić "pozyskiwanie przez ich założycieli...", ponieważ jak wiemy Bitcoin nie jest zcentralizowany. Jednak pozostałe cechy piramidy są jak najbardziej zgodne: "zachęceni obiecywanymi zyskami – wpłacają im pieniądze". Po to właśnie większość osób kupuje Bitcoina, po to żeby się wzbogacić. Kupujemy go, z nadzieją, że za jakiś czas więcej osób będzie chciało za niego więcej zapłacić. Klasyczna piramida. Na szczęście w przypadku bitcoina nie prawdziwe jest zdanie "W praktyce rzadko są świadczone usługi finansowe", ponieważ ta kryptowaluta zdołała wypracować sobie na rynku pozycję prawdziwej waluty, więc spełnia funkcję finansową(ludzie nią płacą, oszczędzają w niej itd.). Moim zdaniem właśnie dlatego, że Bitcoin jest używany już jako środek płatniczy, oraz wokół niego budowane są różne startupy/firmy - nie jest piramidą finansową. Jak więc stwierdzić, która kryptowaluta nią jest?

Wystarczy odpowiedzieć na dwa proste pytania:

Czy ta waluta jest, bądź będzie kiedykolwiek używana do czegoś innego poza spekulacją?
Jeśli tak, to czy wierzysz w ten model biznesowy?

Odpowiedz sobie szczerze na te dwa pytania. Przykładowo: kryptowaluta Sia. Odpowiedzią na pierwsze pytanie jest: "Tak, ludzie będą płacić za usługi przechowywania plików". Natomiast odpowiedź na drugie pytanie może być już subiektywna. Ja przykładowo nie wierzę w ten model biznesowy, ponieważ uważam, że twórcom Sia nie uda się przebić przez tak mocny rynek(google drive, dropbox, amazon). Oczywiście nie oznacza to, że twórcy Sia są oszustami, bądź też nie odniosą sukcesu(ja bazuję na swojej wiedzy i możliwe że się mylę w osądzie), ale po odpowiedzeniu sobie na te dwa pytania ja osobiście nie kupiłbym kryptowaluty Sia.

Odpowiedzcie sobie proszę szczerze na te dwa pytania, zanim "zainwestujecie" w kolejną przynoszącą krocie kryptowalutę.