Kronika Białego Orła - Crusader Kings 2 - Alternatywna historia Polski - cz.1 Piast (?-887)

(…) Na wschód od rzeki Elby, na północ od Dunaju zaś, żyją pohańscy Sklawowie. Lud jest to barbarzyński, ni krzyża, ni Świętego Imienia Pańskiego nie znający. Żadnej władzy nie uznają nad sobą, wyłączając jeno kniaziów szczepowych, którzy w czas wojenny ich prowadzą. Gniew ich zaś straszliwy jest, a wojennikami wielkimi są. I następują po sobie szczepy Obodrzyców, Lutyków, Serbów i Głomaczów, które przez Elbę przeprawiając się co roku, zgubę i zniszczenie sieją w ziemiach saskich, tudzież turyngijskich książąt. Dalej ku wschodowi leży wielka rzeka Odra, u ujścia jej zaś plemię Wolinian żyje, gród wielki i port znaczy Wolinem zwany, trzymając. Pierś swą o Wschodnie Morze opierają takoż szczepy Pomorców i Kaszebów, liczne grody w swym władaniu mające.

Najmocniejszym zaś z kniaziów na wschód od Elby i na północ od Karpat żyjącym jest Piast, książę Polański. Co zaś się tyczy jego panowania, to nawiedzał on po wielokroć z ogniem i mieczem sąsiedy swe. I tak oto pobił ów sprośny pohaniec szczepy Licykawickie, i Kojawskie, i Gopłańskie, i zwierzchność jego uznają władcy grodów mocnych, to jest Siradija i Nugrada. Siedzi zaś ów Piast na grodzie Posnani, który mocnem wałem otoczywszy żadnych wrogów lękać się nie jest zmuszon. I zawdzięcza ów Posnani bogactwo swe Piastowi, któren rzemieślników i kupców rozlicznech na podgrodziu był osadził, i stał się oto ów Posnani grodem wielce pośród Sklawów znaczącym.

I włada Piast innymi grodami rozlicznemi, zaś pośród najznaczniejszych wymienić trzeba by Gnesno, Kalisiję i Santakję. Co zaś samego Pjasta się tyczy wojennikiem jest wielkim, niczym lis przechera przebiegłym, lęku zaś nie znającym. Przed bitwą modły wznosi do bożka swego pohańskiego, Perunem przez Sklawów zwanego, na podobieństwo normańskiego Thora, panem błyskawic i wojów, będącego. I raz tylko jeden klęske w bitwie poniósł polański kniaź, kiedy to z wodzem Pomorców starłszy się, do niewoli się był dostał.

Ów zdarzenie wyłączywszy, bijał on w polu i Licykawików, i Kojawian, i Gopłan, i Mazowian, oraz mieszkańców grodu Ikraku, daninę królowi Moraw składającego, który to po dwakroć był złupion i spalon przez wojów polańskich. I choć silne jest władztwo owego Piasta, nietrwałe też wielce, gdyż chuci swej powstrzymać nie mogąc, tak jak to w obyczaju jest u Sklawów, synów rozlicznych spłodziwszy, ziemię każdemu wydzielić będzie zmuszon. I zwą się oni od najstarszego poczynając Sijemovitas, Sijemomyslas, Lestcus i Cidebur. Tak oto gdy wezwany zostanie Piast na Boży Sąd, kraj jego podzielon będzie, i stanie brat przeciw bratu w walce o schedę po ojcu. Nie znają wszelakoż Sklawowie pohańscy miłosierdza Bożego, przeto nie straszne im jest podniesienie ręki na brata swego, jako i Kain uczynił Ablowi.

Relacja z podróży po krajach Sklawów, pióra mnicha Wilhelma, spisana na polecenie arcybiskupa Kolonii Wiliberta