The Story of Mount Popa
ကၽြန္မသည္ ဇာတိရပ္ရြာအညာေျမမွ အေၾကေအာက္ရြာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးဆီသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္လာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ရွိေခ်ၿပီ။ အႏွစ္ေလးဆယ္ဆုိသည္မွာ လူ႔ဘ၀တစ္၀က္ဟုပင္ တင္စားေျပာႏုိင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ကၽြန္မအတြက္မူ အညာေျမကို မေမ့ႏိုင္ေသးဘဲ တမ္းတမ္းတတ လြမ္းေနရဆဲျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ပုပၸားေတာင္မႀကီးအေရွ႕ဘက္မွ လက္ပန္ျပားဆိုေသာ ရြာႀကီးကို လြမ္းစိတ္ေတြတေ၀ေ၀ ျဖစ္ရသည္။
ကၽြန္မတို႔ရြာသည္ ပုပၸားေတာင္မႀကီးႏွင့္ ဆယ္မုိင္အကြာမွာ ရွိသည္ဆုိေသာ္လည္း ပုပၸားေတာင္မႀကီးကို အေ၀းက ထင္ထင္ရွားရွားျမင္ရသည္။ ဂႏၴ၀င္ေျမာက္ ေတာင္အုပ္စုႀကီးျဖစ္သလို ေတာင္မႀကီးမွ ျဖာထြက္ဆင္းသက္လာေသာ ေတာင္တန္းေတာင္စဥ္တို႔ကလည္း ႐ႈေမွ်ာ္မဆံုး သြယ္တန္းေနသည္။ ပုပၸားေတာင္ႀကီးကို အရပ္ရွစ္မ်က္ႏွာမွ အသြင္သ႑ာန္မ်ိဳးစံုျဖင့္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္သည္။ ထုိအထဲတြင္ ကၽြန္မတို႔ အေရွ႕အရပ္ဘက္မွ ျမင္ရေသာ ပုပၸားေတာင္သည္ ယက္ကန္းလက္ခတ္သဏၭာန္ရွိေလ၏။
ကၽြန္မငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ ေလးငါးေျခာက္ႏွစ္သမီးအရြယ္တြင္ ဖခင္က ကၽြန္မ၏ဦးေခါင္းကုိ သူ၏သန္မာထြားက်ိဳင္းလွေသာ လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ ကိုင္ညႇပ္လ်က္ အထက္သို႔ ပင့္ေျမႇာက္ကာ “ပုပၸားေတာင္ႀကီး ျမင္ၿပီလားေဟ့”ဟုေမးလ်က္ ျပသေလ့ရွိသည္။ တစ္ႀကိမ္ေျမႇာက္လိုက္ “ပုပၸားေတာင္ႀကီး ျမင္ၿပီလားေဟ့”ဟု ေမးလိုက္ႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါအခါ ေန႔စဥ္လိုလုိ လုပ္ေလ့ရွိသည္။ ခါးကိုဆန္႔လ်က္ မျခင္းျဖင့္ အရပ္ျမင့္ေစရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္သကဲ့သို႔ ပုပၸားေတာင္ႀကီးကို သူခ်စ္ခင္သလို ခ်စ္ခင္တြယ္တာေစရန္လည္း ျဖစ္ႏုိင္၏။
အမွန္စင္စစ္ ကၽြန္မတို႔သားအဖသာမက ရြာမွဖခင္တုိင္းက သားသမီးမ်ားကို ပုပၸားေတာင္ဘက္ဆီသို႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ ကေလးသူငယ္တုိင္းကို ျပသေလ့ရွိၾကသည္မွာ ထံုးတမ္းစဥ္လာျဖစ္သည္။ မိမိသားသမီးမ်ားကို ေတာင္ေတာ္ေရႊပုပၸားကုိ ေျမႇာက္ကာျပသသည့္ဓေလ့ မည္သည့္အခ်ိန္က စတင္ခဲ့သည္ မသိႏုိင္ေသာ္လည္း ကၽြန္မ၏ ဇာတိေျမက ရြာသူရြာသားတို႔သည္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပုပၸားေတာင္ႀကီး ျမင္ၿပီလားဆိုသည့္ ေမးခြန္းကို ေျပာရလြန္းသျဖင့္ ပီပီသသပင္ အသံမထြက္ေတာ့ဘဲ “ပုပ္ဗေတာင္ဂ်ီး ျမင္ဘလားေဟ့”ဟုပင္ ခပ္၀ဲ၀ဲျဖစ္ခဲ့ေလၿပီ။
ကၽြန္မတို႔ေဒသကား ပုပၸားေတာင္ကို အစျပဳလ်က္ သြယ္တန္းလာေသာ ပဲခူး႐ိုးမ၏ ခရီးဦးအစ ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းမ်ားအၾကား ႀကီးျပင္းခဲ့သူျဖစ္၍ ေတာင္တန္းေတာင္စြယ္တုိ႔ကို ျမင္လွ်င္ကုိ ျမတ္ႏုိးတြယ္တာတတ္ေလ၏။ ရြာကို၀ုိင္းပတ္ထားေသာ ေတာင္နီေတာင္၊ ေတာင္ဖိုးအုိေတာင္၊ မ်က္လွေတာင္၊ ေတာင္လွ၊ ဘုရားေလးကုန္း အစရွိေသာ ေတာင္မ်ားစြာကိုလည္း နက္နက္႐ႈိင္း႐ိႈင္း ခ်စ္ျမတ္ႏုိးေလသည္။
ေတာထဲေတာင္ထဲမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕သူမုိ႔ ေတာေတြ ေတာင္ေတြ၏ တန္ဖိုးကိုလည္းသိပါ၏။ နားလည္ပါ၏။ ငယ္စဥ္ကပင္ မွတ္သားခဲ့ေသာ စကားမ်ားတြင္ ေတာင္တစ္လံုး၏ အေရးပါပံု၊ ခုိင္ၿမဲပံုကိုလည္း စြဲစြဲၿမဲၿမဲမွတ္သားခဲ့သည္။ အေမက အေဖကြယ္လြန္ဆံုးပါးေသာအခါ (ေရႊေတာင္ႀကီး ၿပိဳတာပါပဲ)ဟု ဆိုခဲ့သည္။ အေမ၏ ဘ၀အတြက္ အဓိကအားကိုးအားထားျပဳရာ အေဖမရွိေတာ့ျခင္းကို ေတာင္ၿပိဳျခင္းႏွင့္ ခုိင္းႏႈိင္းတင္စားေျပာဆိုခဲ့သည္။ သားအမိမ်ားအေပၚ ထားရွိေသာ မိဘေမတၱာကိုေတာ့ (ျမင့္မုိရ္ေတာင္ဦး မကက်ဴးသား ေက်းဇူးအရွင္ ေမြးမိခင္ႏွင့္ဖခင္)ဟု တင္စားေျပာဆုိၾကျပန္သည္။ လက္ခံပါသည္။ ေျပာထုိက္ပါသည္။ တကယ္ပင္ ႀကီးမားေသာအရာ ခုိင္ၿမဲေသာအရာ မိဘေမတၱာတရားကုိ ေတာင္မ်ား၏ ခုိင္မာမႈ ႀကီးမားခန္႔ထည္မႈႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ႏုိင္ၾကပါသည္။
ကၽြန္မ၏ဘ၀တြင္ ဤမွ်ႀကီးမားခုိင္ခန္႔ေသာ အားထားရာ၊ အမွီအခုိျပဳရာ၊ ေမတၱာတရားႏွင့္ ခုိင္းႏႈိင္းရာေသာ ေတာင္ႀကီးမ်ားၿပိဳသည္ကို ငယ္စဥ္ေတာင္ေက်း ကေလးဘ၀က လံုး၀မျမင္ဘူးခဲ့။ လူကေတာ့ ေသႏုိင္ဆံုးႏုိင္သည္။ လူေသဆံုးသလုိ ေတာင္ဆိုတာေကာ ပ်က္တတ္သလား။ ၿပိဳတတ္သလား။ ေတာင္တစ္လံုးလံုး ၿပိဳေလာက္ေအာင္ အဘယ္အရာက စြမ္းေဆာင္ႏုိင္သည္ကုိမသိခဲ့။ ခုိင္မာခန္႔ညား ႀကီးမားျမင့္ေမာက္ေသာ ေတာင္ႀကီးေတြ ေျမသားၾကမ္းျပင္အထိ ၿပိဳမည္ဟုလည္း မထင္မွတ္ခဲ့မိေခ်။
ကၽြန္မမွားပါသည္။ အသက္ႀကီးလာမွ ေတာင္ၿပိဳသြားသည္ကုိ ျမင္ဖူးေတာ့သည္။
ကၽြန္မ အလုပ္တာ၀န္ျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္သြားခ်ိန္တြင္မွ ျမင့္ေမာက္လွေသာ ေတာင္ႀကီးေတြ အလဲလဲအၿပိဳၿပိဳ ျဖစ္ၾကရသည္ကို ျမင္ဖူးေတာ့သည္။ ဖားကန္႔မွာအေျခခ်၍ အၿမဲေနထုိင္ရသည္ေတာ့မဟုတ္။ ျမစ္ႀကီးနားမွ ဖားကန္႔သို႔ ႏွစ္လတစ္ႀကိမ္၊ သံုးလတစ္ႀကိမ္ သြားရသည္။ ထုိသို႔ သြားရသည့္အခါတိုင္း ပထမတစ္ႀကိမ္သြားစဥ္က ေမာ္၍ေမွ်ာ္၍ၾကည့္ရေသာ ေပသံုး၊ ေလးေထာင္ျမင့္မားေသာ ေတာင္ထြတ္ႀကီးတစ္လံုးသည္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ေရာက္လွ်င္ ကြင္းျပင္ႀကီးျဖစ္သြားတတ္သည္ကုိ စတင္ျမင္ဖူးသည္။ စက္ယႏၲရားႀကီးေတြႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္းေတြ တူးၾကေဖာ္ၾကသည္ကိုး။ တခ်ိဳ႕ေသာ ေတာင္မ်ားမွာမူ ဟိုဘက္ျခမ္း၊ ဒီဘက္ျခမ္း ႏွစ္ဘက္သံုးဘက္ညႇပ္၍ တူးေဖာ္ၾကရင္း ေတာင္ပဲ့ေတာင္ရြဲ႕ႀကီးမ်ား ျဖစ္ေနတတ္သည္။ မယ္ေငြဥတစ္ေယာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ေဒသသို႔ မၾကာခဏေရာက္ေလမွ ေတာင္တို႔မည္သည္ ၿပိဳက်သြား႐ံုမက ေလာကထဲမွ အမည္နာမကေလးမွ် မက်န္ႏုိင္ေတာ့ဘဲ ေပ်ာက္ကြယ္၍ပင္ သြားတတ္ပါကလားဟု သိရွိေလေတာ့သည္။
ထုိအခါ ကၽြန္မ စဥ္းစားၾကည့္မိသည္။ ေတာင္တို႔မည္သည္ သူ႔သေဘာေလာက္ အလိုလိုၿပိဳရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း လူတို႔၏ ေလာဘျဖင့္ၿဖိဳလွ်င္ လပိုင္းအတြင္း ၿပိဳတတ္ပါကလားဟု အသိေတြတိုးလာ၏။ ေတာင္တစ္လံုးအသစ္ျဖစ္ရန္ ကပ္ကမၻာတစ္ခုမွ် ျဖစ္ေတာင့္ျဖစ္ခဲျဖစ္ေပၚရန္ လြန္စြာခဲရင္းေသာ္လည္း ေလာဘသားတို႔ ၿဖိဳေလေသာ္ တစ္လ၊ ႏွစ္လ ၿဖိဳ႐ံုမွ်ျဖင့္ ၿပိဳ႐ံုမက ေပ်ာက္ကြယ္တတ္ပါကလားဟု သခၤန္းစာသစ္ေတြ တိုးလာ၏။ သခၤန္းစာသစ္ေတြ တိုးလာသလို အေတြးေပါင္းမ်ားစြာလည္း ၀င္မိ၏။ လူမည္ေသာသတၱ၀ါသည္ သဘာ၀တရားတို႔ကို မခ်စ္မခင္။ ေရႊကို ေငြကိုခ်စ္၍ သဘာ၀ကုိ ျပစ္ပယ္ကာ ေတာကိုသတ္၊ ေတာင္ကိုသတ္တတ္ေပတကားဟုလည္း ေကာက္ခ်က္ဆြဲမိျပန္၏။ အရင္းစစ္ေသာ္ ေလာဘတည္း။ ေလာဘကား လူႏွင့္လူခ်င္းလည္း သတ္ႏုိင္၏။ ေတာေတြ၊ ေတာင္ေတြကိုလည္း သတ္ႏုိင္ေလ၏။
ကၽြန္မကား ဖားကန္႔ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ေလတုိင္း ေတာင္လြမ္းမ်က္ရည္ က်ေလသည္။ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားက ၿဖိဳေနဆဲေတာင္တန္းမ်ားမွ ၀င္း၀ါေနေသာ ေျမသားတခ်ိဳ႕ႏွင့္ အေကာင္းပကတိ က်န္ေနေသးေသာ အစိမ္းေရာင္တခ်ိဳ႕ ကြက္ၾကားေတြ႕လွ်င္ မ်က္စိပသာဒ အလြန္လွသျဖင့္ “လွလိုက္တာ”ဟု ေျပာတတ္ၾကသည္။ ကၽြန္မကား မေပ်ာ္ႏုိင္။ ပါးစပ္ကလည္း “ဘယ္ကလာလွရမွာလဲ။ အဲဒါ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေတြ ပ်က္စီးေနတာ။ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးဟု ေျပာမိတတ္၏။ အဆုိးဆံုးမွာ ေတာင္ၿပိဳသြားေသာ ေျမသားမ်ားႏုန္းတင္သျဖင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားပါ ေကာျခင္းျဖစ္သည္။
ယခုေတာ့ မယ္ေငြဥတစ္ေယာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕သို႔ မေရာက္သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုနီးပါး ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ။ တစ္ရံတစ္ခါေတာ့ ဖားကန္႔ေဒသမွာ ကခ်င္ေတာင္တန္းႀကီးေတြ ရွိမွရွိပါေသးရဲ႕လားဟု လြမ္းေမာတသစြာ ေတြးမိတတ္သည္။
ယခုတေလာတြင္မူ မၾကာမီ သီတင္းပတ္မ်ားကစတင္၍ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး မံုရြာခ႐ိုင္ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္၊ ေၾကးစင္ေတာင္၊ စံပယ္ေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းအေၾကာင္း မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ၾကားသိရျပန္ေလေသာ္ မယ္ေငြဥတစ္ေယာက္ စိတ္မခ်မ္းေျမ႕ ျဖစ္ရျပန္သည္။ ေတာင္-ေတာင္-ေတာင္။ ေတာင္ဟူသည္ကား ေဒသခံတုိ႔အတြက္မူ အမည္နာမကုိ ၾကား႐ံုမွ်ႏွင့္ ရင္ခုန္စရာ၊ တြယ္တာစရာ ဘ၀သံေယာဇဥ္ေတြ ရွိေနတတ္ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ေတာင္ရွိရာအရပ္တို႔ကား ေရႊ၊ ေငြ၊ ေက်ာက္၊ သံ၊ ပတၱျမား၊ ေၾကးနီ စေသာ ရတနာေတြလည္း ကိန္းေအာင္းတည္ရွိေနတတ္သည္။ အဖိုးထိုက္တန္ေသာ ရတနာမ်ားရွိမွန္းသိလွ်င္ ေလာဘသားေတြ ေရာက္ရွိလာကာ စက္ယႏၲရားႀကီးမ်ားျဖင့္ အတုိင္းအတာမဲ့ တူးယူၾကေတာ့သည္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေပသံုး၊ ေလး၊ ငါးေထာင္ အရြယ္အစားရွိေသာ ေတာင္ႀကီးမ်ားပင္ တစ္လံုးၿပီးတစ္လံုးလည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကရေလေတာ့သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ေဒသမွာ ေတာင္ေတြၿပိဳဆင္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကရေသာ္လည္း ေဒသခံမ်ား အထိုက္အေလ်ာက္ အက်ိဳးေက်းဇူးရွိေနသျဖင့္ ျပႆနာႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ျဖစ္သံ မၾကားခဲ့ရ။ မံုရြာခ႐ိုင္ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ရွိ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္၊ စံပယ္ေတာင္၊ ေၾကးစင္ေတာင္မ်ားမွာမူ ေၾကးနီထုတ္လုပ္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားက တာ၀န္ခံတာ၀န္ယူမႈ မရွိၾကသျဖင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား အက်ိဳးေက်းဇူးမပါ။ လက္ဗလာျဖစ္ၾကရၿပီး ေၾကးနီစီမံကိန္းရပ္တန္႔ရန္ နည္းလမ္းေပါင္းစံုျဖင့္ ဆႏၵျပေနၾကသည္။ မိမိတို႔ေဒသမွာ သတၱဳသိုက္ရွိသည္။ ထုိသတၱဳသိုက္ကား ေဒသခံမ်ားအက်ိဳးမရွိျဖစ္လွ်င္ ျပႆနာေတြျဖစ္မည္မွာ သဘာ၀သာတည္း။ ေဒသခံမ်ားအက်ိဳးရွိေစဦးေတာ့။ ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းမ်ား၏ မူလအမည္နာမပင္ မက်န္ရွိေအာင္ ၿဖိဳဖ်က္၍ ၿပိဳပ်က္ေပ်ာက္ကြယ္သည္အထိေတာ့ မည္သူကမွ သေဘာတူႏုိင္မည္ မဟုတ္ပါေခ်။
Photo credit-ywarsawkonu - WordPress.com
ေျပာသာေျပာရပါသည္။ ကၽြန္မတုိ႔ေဒသ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္း ပုပၸားေတာင္ႀကီး၏ ေျမာက္ဘက္ျခမ္းရွိ ေတာင္ေပၚ၊ ေက်ာက္တံခါး၊ ငရံ႕ကုန္း စေသာေက်းရြာမ်ားမွ ပိုဇုိလန္ဟုေခၚေသာ မီးေတာင္ေခ်ာ္ေျမမ်ားကို တူးေဖာ္ေနၾကသျဖင့္ ေတာင္သားနံရံေတြ အေတာ္ပ်က္စီးၿပိဳက်ေနၿပီျဖစ္သလို လယ္ယာသိမ္းမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚေနသည္ဟု သိရသည္။ အထူးသျဖင့္ ငရံ႕ကုန္းရြာအနီးမွာ အလြန္ဆိုးရြားေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးေနသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ကၽြန္မကေတာ့ ပုပၸားေတာင္ေဒသမွာ မည္သည့္ရတနာသတၱဳပစၥည္းမွ မထြက္ေစခ်င္မိပါ။ ရတနာသတၱဳသိုက္ေတြရွိျခင္းက လွပေသာမိန္းမပ်ိဳကေလးကဲ့သို႔ အႏၲရာယ္မ်ားလြန္းလွသည္။
Photo Credit-Myanmar Travelling
ကၽြန္မ၏ဖခင္က ကၽြန္မကို ပုပၸားေတာင္ႀကီးျမင္ၿပီလားဟု ျပသခဲ့ျခင္းက မိမိေမြးဖြားရွင္သန္ရာေဒသက ေတာင္တန္းႀကီးေတြကို ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးတတ္ဖို႔သာ ရည္ရြယ္ခဲ့ေလသည္။ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ေလာဘသားတုိ႔ကား ေတာင္တန္းႀကီးမ်ားအတြင္းမွ ရတနာသိုက္ကို ေျမေက်ာ၊ ေရေက်ာ အားလံုးတက္တက္ေျပာင္ေအာင္ ေဖာက္ယူစားရန္ အဓိကမဟုတ္ပါလား။
ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ေတာ့ မယ္ေငြဥသည္ ပုပၸားေတာင္ႏွင့္တကြ ျမန္မာျပည္က အေနာက္႐ိုးမ၊ အလယ္႐ိုးမ၊ အေရွ႕႐ိုးမ အစရွိေသာ ေတာင္တန္းမ်ားကုိ မည္သူမွ မျမင္မေတြ႕ေအာင္ ႏွလံုးသားထဲမွာ သိမ္း၀ွက္၍သာ ထားလုိက္ခ်င္ပါသည္။ ။
............
Credit to ဆရာ Kyaw Winn Swe