Kripto Paralar, Manipülasyon ve Global Kriz
Bitcoin ile tanıştığımdan beri tam 1.5 yıl geçti. Bu süre zarfında blockchain nedir, kriptopara nedir, borsa nedir, al-sat nedir, madencilik nedir, pow nedir, pos nedir, ethereum nedir, equihash algoritması nedir, ethash algoritması nedir, teknik analiz nedir, temel analiz nedir,fud nedir, fomo nedir v.b. gibi sorulara kendimde cevap buldum ve bulmaya da devam ediyorum.
Ayrıca bu süre zarfında ekonomi ile de ilgilenmeye başladım. Ekonominin az-çok nasıl işlediğini, devletlerin tutumu, geçmiş yıllarda yaşanan ekonomik krizler gibi önemli bilgiler edindim, kitaplar okudum. James Rickards - Çöküşe giden yol ve Kur savaşları, Mahfi Eğilmez hocanın Değişim Sürecindeki Türkiye, Erkan Öz'ün 2020 Yeni Ekonomi, Yaşar Erdinç Para Harekatı kitabı. Zaten ekonomi ile ilgili yazılarım steemit blogumda mevcut. Uzman hiç değilim hatta okudukça ekonominin ne kadar komplex olduğunu yeni anlamaya başladım.
Şu ana kadar okuduğum tüm makaleler ve kitaplar dahil, kripto paraların gelecekte kullanılacağına işaret ediyor. İlk kripto para olan bitcoin (2009) halen daha deneme aşamasında ve geliştiriliyor. Üzerinden neredeyse 10 yıl geçmesine rağmen birçok ülkede halen resmi olarak tanınmadı. Teknolojisi eski ve yavaş olması maalesef bitcoin'in dezavantajlarından bir tanesi. Hali hazırda geliştirilen bitcoin lightning network buna bir çözüm olabilir bekleyip göreceğiz.
Benim burada üzerinde durmak istediğim şey manipülasyon, fiyat şişirmesi ve kriz. Twitter alemi dahil olmak üzere herkesin bir global kriz beklentisi mevcut. Global krizde insanlar kağıt paralara (dolar, euro) güveni azalacağından güvenli bir liman arayacakları düşünülüyor. Nitekim ilk bitcoin protokolünün yayınlandığı tarih 2008 krizinden hemen sonrasıdır.
Şunu itiraf etmeliyim, hayatımda karşılaştığım en anarşist sistem/yöntem/eylem bitcoin. Bankaları aradan çıkartacak bir teknoloji gerçekten nefes kesici. Fakat bu teknolojinin fiat para üzerinden balinalar tarafından manipüle edilerek fiyatının aşağı ve yukarı çekilmesi gerçekten insanı kuşkulandırıyor. Madencilik yapmama rağmen bitcoinin istediğim seviyeye geldiğinde tamamen terketmeyi düşünmüyor değilim.Peki gerçekten böyle bir kriz olduğunda bitcoinin fiyatı 100.000 $ olur mu ? Ya da herkesin hayalini kurduğu 1.000.000 $ olur mu ?
Geçtiğimiz boğa sezonunda yani bitcoinin 20.000 $ olduğu zamanlarda, bankaların borsalara erişimi kısıtladığına şahit oldum. Birçok kişi twitter üzerinden yurtdışı borsalara para aktarımında sorun olduğunu, bankanın izin vermediğini dile getirdi.
Kriz anında bütün paramı bitcoine yatırmak istediğimde, bankalar borsalara para yatırmayı engellediğinde ne olacak ?
Bankaların böyle bir yetkisi varmı ? Var tabiki. Hatta hükümet, devlet buna izin vermeyebilir. Nitekim bunu en güzel anlatan kişi de James Rickards'ın kitabında bahsettiği buz-doku işlemi. Yani banka kriz anında sizin mevduatınızı çekmenize izin vermeyebilir ve dondurabilir. Nedeni ise elinde mevduatı yok zaten. Bunun asıl nedeninin dünyada dolaşan paraların çoğunun sadece ve sadece sayıdan ibaret olduğu ve dayanağının olmadığıdır. Yani şunu söylemek istiyorum. İnsanlık tarihi boyunca en güvenilir kaynak altın olmuştur. Şu anda dünyada dolaşan dolar miktarı kadar altın YOK.
Dolayısıyla kriz anında bankalar sizin paranıza el koyabilir, ya da kullanmanıza izin vermeyebilir. 90'lı yıllarda Arjantin krizinde günlük döviz çekim işlemi 250 $ a indirilmişti. Böyle bir durum sadece ülkemiz için geçerli değil, dünyadaki birçok ülke için geçerli.
Kardeşim o zaman bitcoin karaborsaya düşer fiyatıda hayvan gibi artar
Aynen katılıyorum. Hayvan gibi artar fiyatı. Ama sen alamadıktan sonra ya da bozduramadıktan sonra ne işine yarayacak ? Yani realize edemedikten sonra bitcoinlerini çok afedersin kıçına sokarsın. Fakat almak istediğin herhangi birşeyi ev, araba v.s gibi şeylerden bahsediyorum bitcoin ile alabilirsen o zaman şanslısın. Fakat bu sefer de satacak kişi eğer biraz bilinçli ise bu kadar yüksek değişkenlik gösteren birşeyi kabul etmez. Birbirimizi kandırmayalım arkadaşlar. Aynı şeyi birçok twitter fenomenine de sorum maalesef cevap yok. Yarın 1 bitcoine araba alacaksın, sabah kalkmışsın bitcoin %10 düşmüş arabanın fiyatı 1.1 bitcoine çıkmış. Ha siktir lan dersin değil mi ?
Kendi kafamda oluşan sorulara hem cevap vermeye çalışıyorum, hem de kendimi eleştirmeye çalışıyorum. Pembe hayaller kurmak güzeldir. Fakat onları gerçekleştirmek o kadar kolay değil. Paranız değerli çünkü onunla zamanı satın alıyoruz, çalışıyoruz, hayatımızdan veriyoruz hele ki böyle bir gelir adaletsizliğinin olduğu sistemde maalesef paramız çok kıymetli oluyor. Yukarıdaki verdiğim araba örneği en basit bir örnek.
Balinalar var ya ah o balinalar
Balina dediğim kişi ya kişiler, ellerinde yüklü miktar bitcoin bulunduran kişilerdir. Mesela 10.000 bitcoininiz varsa siz bir balinasınız. Bu 10.000 bitcoinin yarısını hacimli bir borsada düşük fiyattan satarak bitcoinin fiyatını manipüle edebilirsiniz. 2018'deki düşüşte artık en sonunda FED'in bu işte parmağı var arkadaş doların fiyatını yükseltmek için 2017 yılında boğayı oluşturdu millet akın akın aldı bitcoin şimdi de %60-70 düşüş var diye düşünmeye başladım.Bunu düşünmeye başlamamın nedeni ise FED 2008 krizinde yüklü miktar dolar basıp dünyayı beslemeye çalıştı.Yanılmıyorsam 2014 yılından itibaren piyasadan dolarları çekmeye başladı aylık olarak. Piyasadan doları çekme yöntemi olarak bitcoini kullanacağını düşündüm. Bende bu piyasada yeni sayılırım.Evet bende bitcoinin geçmiş yıllardaki düşüşlerini analiz ettim, nerelerden döndüğünü inceledim.
Hack olayları ve fiyatların sürekli düşürülmesi
Hergün bir hack olayı duyuyoruz. Sürekli bitcoinin fiyatı düşüyor. Hackleyen kişi tabiki hemen fiat paraya geçmek istiyor. Burada belirtmek istedim ki hack olayları genellikle borsalardan kaynaklanıyor. Yani bitcoin hacklenmiyor, cüzdanlar hackleniyor. Siz paranızı Ledger, Trezor v.s gibi cüzdanda tutarsanız hiçbir sıkıntı yok.
Kardeşim sende hep olumsuzsun yahu
Çok sevdiğim ve mesleğimde yol almamı sağlayan, bana adeta babalık yapan, kurduğu firma dünyada ilk 5 e girmiş birinin tavsiyesini buraya yazıyorum. "Mühendislik bir şeyin nasıl yapılacağından çok, nasıl yapılmayacağını bulmaktır" Dolayısıyla bende ilk başta olumsuz yönlerini düşünüyorum.
Regülasyon Mevzusu
Kripto paraların regülasyon işinin nasıl olacağını çok merak ediyorum. Acaba bir ülke çıkıpta bitcoinin fiyatını sabitler mi sorusunu soruyorum kendime. Örneğin abd çıkıp 1 btc = 5000 $ derse ne olacak ? Bunu neden söylüyorum çünkü abd 70'li yıllarda altının ons fiyatını belirleyen ülkeydi. Dolayısıyla dünyanın rezerv parasını basan ülke ve bu konuda söz sahibi. Bu şekilde bir regülasyon yaparsa ne olacak ? 20.000$ dan alanlar intahar eder herhalde.
Peki ya btc / altın paritesi ?
Kriz olup insanların dolar ve euro ile kıçını sildiği zamanları düşünüyorum. O zaman bu şekilde bir senaryo olabilir. Ama yine de söylüyorum. 1 btc'nin kaç ons altın olacağını kim belirleyecek ? Arz-talep dengesine göre insanların kendi belirleyeceğini ve devletlerin de bunu kabul edeceğini hiç ama hiç düşünmüyorum. Ayrıca böyle bir duruma devletlerin de hazırlandığını ve bu konuda IMF'nin SDR adında özel bir rezerv para çıkarttığını da söylemem gerek.
Tabi tabi yüksekten aldın şimdi düştü bok atıyorsun
Evet zarardayım. Fakat zararım en fazla 3-4 bin TL. Bu zarar neredeyse hiçbirşey benim için. Çünkü yatırdığım miktar hem az hem de bunun olacağını düşünerek girdim zaten bu piyasaya. Ayrıca madencilik yaptığım PC' de kendi maliyetini çoktan çıkarttı. Ben şu anı değil gelecek ile ilgili kaygılarımı anlatmaya çalışıyorum.
Kripto para piyasası kendi kuyusunu kazıyor
Saydığım nedenlerden dolayı aşırı düşüşler yaşayan bu piyasaya insanlar nasıl güvensin arkadaşlar ? Altın ya da dolar aldığınızda böyle düşüşler yaşamazsınız. Örneğin 10 bitcoin aldınız 100.000 TL ye. 2 ay sonra %40 bir düşüş yaşadı ve paranız 60.000 TL ye düştü. O anda da acil paraya ihtiyacınız olduğunda ne olacak ? Şimdi bana kardeşim risklerini bilmiyorsan niye bu piyasadasın diye sorabilirsiniz evet haklısınız da. Fakat sokaktaki Ahmet amca böyle birşeye hayatta güvenmez. Güvenmesi için arkasında devletin olmasını ister. İçten içe lütfen sizde güvenmediğinizi kendinize itiraf edin ve amacınızın sadece "para kazanmak" olduğunu, teknolojinin umrunuzda olmadığını lütfen ama lütfen kendinize bir kere daha itiraf edin. (Gerçekten teknoloji amaçlı olanları tenzih ederim)
Eleştirin beni
Birkaç aydır kafamda düşündüğüm şeyler bunlar. Bana "Yanlış düşünüyorsun arkadaşım bu işin doğrusu budur." derseniz size minnettar kalırım. Tartışmaya her zaman açığım.
Esen kalınız efenim
Bütün fikirleri tek bir yazıda çok güzel toplamışsın, bu sorunlar üzerine tartışmalıyız. Bitcoin komünitesi bile eski cyberpunk ideolojisini bir kenara bıraktı. BCC Forku bize bunu gösterdi. Komünite bile maddi yaklaşıyorken, 3,5 yazılımcı ile kripto paralara cyberpunk yaklaşmak imkansız.
Ben, kriz nedeniyle kullanımının zorunlu olacağını düşündüğüm için akışına bırakıyorum. Uzun süredir bu işin içinde olmam sebebiyle elimdeki BTC miktarını artırmaya çalışıyorum. Gelecek savaşa hazırlanmaya çalışıyorum. Ama etimiz ne budumuz ne.
Ben kripto paraları şeye benzetiyorum,
Harika bir amaç için bir yapay zeka yaptık ve yapay zeka artık bize zarar veriyor. Keşke bitcoin rekorlar kırmasaydı, sermayedarlar bitcoine yönelmeseydi. Deney aşaması bitince insanlara "hello maafaka" diyebilseydik.
Hala düzeltilebilir sorunlar barındırıyor kripto paralar. Manipülasyonu algoritma ile çözmek mümkün. Nasıl ki borsalarda manipülatif işlemler cezalandırılıyor. Bunu inşa etmek zor değil. Şu an hacim çok düşük ve bunun önüne geçilirse daha da düşecek. Hacim yeterli seviyeye ulaştığında bu çözümler gelecektir diye düşünüyorum.
Bekleyip göreceğiz bakalım :)
Yazını okurken kendimi su içiyormuş gibi hissettim HAYINKOSTOK :)
Çok akıcı okunabilen bir yazı gibi geldi bana, ellerine sağlık.
Konuya gelirsek,
Bitcoindeki dalgalanmadan dolayı endişelerin çok olacağını ve alım-satımın olumsuz etkileneceğini yazmışsın. Buna katılıyorum. Fakat bu ve bunun gibi şeyleri disiplinize etmek için tether ve benzeri dijital paralar var. Mesela Binance kullanıyorsan bilirsin, USDT var. Değeri her zaman 1 dolara eşit. He ben sana demiyorum bu iş çözüldü diye, ama süreç ilerliyor ve güvensizlik yavaş yavaş ortadan kaldırılmaya çalışılıyor. Bir çok insan olaya hala bitcoin olarak baktığı için durum biraz sancılı.
Devletlerin veya bankaların yaptırımlarına gelecek olursak, bu konu oldukça derin. Ben de senin gibi çok fazla şey bilmememe rağmen, şimdiye kadar ki araştırmalarım ve düşüncelerim, zaten bankacılığın net olarak modern tefecilik olduğunu gösteriyor. Yani senin de yazında yazdığın gibi zaten, altından dönüşüm ile paraya geçiş olarak tasarlanmış sistemde, altın ile basılan paranın alakası kalmamış durumda. Dünya zaten temel olarak çok hatalı bir para sistemi ile sanayileşmiş durumda. Dijital para dediğimiz şey, şu anki mevcut devlet-para-sanayi sisteminden kat kat daha üstün bir yapı. Her bir emeğin veya varlığın tam olarak somut karşılığı mevcut bir kere. Merkezi kurumlar tarafından, bazı kendini üstün zekalı zannedenler tarafından manipulasyonu daha zor.
Manipulasyon diyince önceki paragrafı kapatıp hemen balinalara değinmek istiyorum. Mevcut banka ve kredi sistemlerinde balinalar dünyayı yönetiyorlar, bütün para piyasalarını yönettikleri yetmiyormuş gibi bir de dünyanın bazı bölgelerinde insanlar açlıktan ölüyor. Mevcut sistem hatalı, hem de çok hatalı ama biz insanlar buna kendimizi inandırmışız. Hiç birimiz neden Amerika süper güç ve paranın kontrolü her daim onda diye sormuyor bile. Dijital parayı dünyanın kurtuluşu için bir araç olarak görüyorum ben. Bu araç ile balinaları balina olmaktan çıkarmalıyız. Ama balinalar aptal değil, her girdikleri işten daha fazla para ile çıkmaya odaklılar. O yüzden bu iş çok kolay değil.
Bu sebeplerden dolayı, kripto dünyasına girecek her kişi çok çok iyi eğitilmeli. Konu bütün açılardan çok iyi aktarılmalı. Benim hazırlamaya başlamış olduğum "Paranın tarihi" isimli bir yazı var. Onu da bir ara paylaşacağım umarım. Umarım o da yeni insanlara ışık tutacak.
Olası bir krizde bankalar HOLD duruma geçince, ancak elindeki dijital parayla alış veriş yapabilirsen işe yarar yazmışsın. Türkiyede dijital paralar henüz sadece yatırım amacı gibi görülse de, başta ingiltere, isviçre, avustralya, japonya, güney kore gibi ülkelerde dijital paralarla alış veriş yapmak mümkün ve yukarıda söylediğim gibi, bir gün düşüp bir gün artan bitcoini kullanmıyorlar. USDT veya benzeri sabit değerli dijital paraları kullanıyorlar.
Bizim ne yapmamız gerekiyor ?
Steemit gibi somut platformlara olabildiğince çok içerik üretmemiz gerekiyor. Becerebiliyorsak somut projeler hazırlamamız gerekiyor. Yatırımlarımızı olabildiğince düzenli ve azar azar dijital paralara yapmamız gerekiyor. Bu sayede, zaman içerisinde balinalar mecburi olarak sisteme giriş yapmak zorunda kalacaklar ve sistemde emeğin karşılığı ve merkezsizlik esas olduğu için AĞA kalmayacak. ( Umarım )
Uzun cevap ve yorumların için çok teşekkürler. Zaten eğitmek için elimden geleni yapıyorum fakat söz konusu para olduğu için insan maalesef çok temkinli davranmak zorunda kalıyor."Dijital parayı dünyanın kurtuluşu için bir araç olarak görüyorum ben" demişsin. Keşke öyle olsa keşke. Ama ben hükümetlerin buna izin vereceğini düşünmüyorum. Bekleyip göreceğiz. Bu arada yazını dört gözle bekliyorum. :)
Bütün mesele hükümetlere inanıyor olmamız, ama nesilden nesile bu durum değişecek, yeni gelenler eskiler kadar inanmayacaklar :) Şimdiki devirde insanları putlara inandırabilir misin ? veya Avrupadaki bir insanı krallığa inandırabilir misin ? ( Bizdekiler inanıyo da hala :) )
Thanks for sharing your opinion on this. I was going to post somthing similar but you really nailed it. well done!
Congratulations @hainkostok! You have completed the following achievement on Steemit and have been rewarded with new badge(s) :
Click on the badge to view your Board of Honor.
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word
STOPTo support your work, I also upvoted your post!
Do not miss the last post from @steemitboard:
SteemitBoard World Cup Contest - Semi Finals - Day 1
Participate in the SteemitBoard World Cup Contest!
Collect World Cup badges and win free SBD
Support the Gold Sponsors of the contest: @good-karma and @lukestokes