DBXChain (DBX)
2018 yılı genel olarak kriptoparalar için oldukça acı verici geçse de aynı zamanda yeni blockchain türevlerinin, yeni akıllı sözleşme platformlarının ve yeni konsensusların oldukça çetin bir rekabete girdiği bir yıl oldu aynı zamanda. Bu yıl yeni mainnet’lerin açılışlarına şahit olduk. DBXChain’de ilerleyen zamanlarda Ethereum ağının rakip olarak yüzleşeceği projelerden biri.
DBXChain Nedir?
DBXChain DBX (DataBase X) foundation’ın geliştirmiş olduğu bir halka açık zincir temel olarak. Hedefleri blockchain’de yaratılacak verilerin değer bazlı ekosistemini yaratmak bu da merkezi olmayan bir topluluk yaratıp insanların kullanmak isteyecekleri bir platform sağlayacak. DBXChain platformu güvenli veri değişimini sağlayan ve kullanıcıların kendi verilerine sahip olmasını sağlayan bir platform. Günümüzde verilerimizi büyük şirketlerin sunucularına ve iradelerine emanet ettiğimizi düşünürsek ve facebook olayında da deneyimlediğimiz gibi bu verilerin istemediğimiz amaçlar için de kullanıldığını göz önüne alırsak kendi verilerine sahip olma kavramı oldukça önemli bir hale geliyor. DBX foundation dataların platforma ait olduğunu değil veriyi üretenlerin veriler üzerinde hakkı olduğunu düşünen bir platform sunuyor. Kuruluşa göre gerçek merkeziyetsiz yapı sadece verilerin mülkiyet hakkı sadece bireylere dayanıyorsa sağlanabilir ve bu ancak blockchain sağlayabilir.
DBXChain veri hizmet geliştiricilerine, veri analizcilerine, veri sağlayanlara fayda sağlayan, verileri değiş tokuş etmek için bir veri marketi. Bunu yaparken veri uygulamaları geliştirmek isteyenler içinde bir platform aynı zamanda. Projenin diğer özellikleri dağıtılmış bir veri depolama mekanizması olması, dağıtılmış veri işleme platformu olması, uygulama framework’ü olması.
Projenin kendi alanlarındaki rakipleri Datum, IPFS, BigchainDB, Sia, Filecoin kendi whitepaper’larında rakip analizleri detaylı olarak ele alınmış.
Veri marketi içerisinde ayrıca kaliteli verileri teşvik eden RoDS (Reward of Data Suppy) adını verdikleri DBXChain içerisinde yer alan bir token’a sahipler. Bu teşvik sistemi sayesinde veriyi ilk getiren düğümü ödüllendiriyorlar.
Büyük Veri (Big Data)
DBXChain’i konumlandıracak olursak son yıllarda sıkça duyduğumuz “Büyük Veri (Big Data)” alanında konumlandırabileceğimiz bir proje. Kısaca büyük veri kavramını belirleyen temel parametrelere değinecek olursak veri hacmi ve kaynak çeşitliliği, veri çeşitliği, hızlı değişen veriler, veri kaynağı güvenirliliği parametrelerini sayabiliriz ve bunların sonucunda da yaratılmaya çalışılan veri değeri büyük verinin temel amacı diyebiliriz. Günümüzde geleneksel veriler artık pazarlama, araştırma, analiz vb. bir çok ihtiyacı karşılayamıyor bu nedenle devasa verilerin yönetimi inanılmaz derecede önem kazanmış durumda.
Büyük verinin yaşam döngüsünü ele alırsak.
Veri Üretimi ve Toplanması:Proje ihtiyacının belirlenip, bu ihtiyacı karşılamak için gerekli verilerin oluşturulması ve bu ihtiyaçların yönetimi.
Verinin İşlenmesi:Verilerin temizlenip, doğrulanıp, gruplanıp analiz aşamalarında yer alması.
Veri Analizi:Verilerin işlenmesinden sonra sorgulamalar, fikirler ve filtrelemeler sonucunda merak ettiğiniz alanlarda çıkarımlar elde etmek. Bu alanda çok farklı enteresan veriler elde edebilme şansına sahipsiniz.
Verinin Korunması:Yedekleme, arşiv, paylaşım ve uygun yapının belirlenmesi.
Veriye Erişim:Verinin paylaşımı ve dağıtımı, yasal çevreler, erişimin izlenmesi.
Verinin Tekrar Kullanımı: Yeni fikirler ve yeni projeler ekseninde aynı verilerin kullanılması ya da yeni verilerin dahil edilmesi.
Temel Problem
Büyük veri hakkında teorik bilgiler bunlar ama işin görünmeyen yüzünü de anlatmak gerekirse bu veriler birileri tarafından değerlenip, aktarılıp paraya çevriliyor, belki kendimiz hakkında paylaşmayı arzu etmediğimiz bilgiler politikacılara, daha çok kar peşinde koşan şirketlere satılıyor. Kısacası kendi verilimizin kontrolü, kullanılması ve kontrolü elimizde değil. Özetle endüstri ve ekosistemi yönlendiren çok önemli veriler son kullanıcılardan alınsa da gerçek veri sahiplerinin söz hakları çok çok az ve dev şirketler bu verileri yönetip, pazarlayıp, menipüle edip, sömürüyor. DBXChain paradigmofdata varlıkları oluşturarak verilerin haklarını gerçek sahiplerine vermeyi hedefliyor. DBXChain mevcut sömürü düzenini bozmak gibi idealist hedefleri var. Kulağa hoş geliyor umarım başarılı olur.
DBXChain DBX Public Database X
DBXChain DDPoS adını verdikleri farklı bir konsensus mekanizmasına sahip, aslında bu ismi EOS’un konsensus mekanizması olan DPoS’dan aşinayız zaten DDPoS DPoS’un evrim geçirmiş hali diyebiliriz. Bu konsensusun yaratılma amacı teknolojinin yapılandırma biçimi nedeniyle ortaya çıkabilecek güvenlik sorunları ve oluşacak oligarşileri önlemek diyebiliriz. DPoS sistemini bir hissedarlık sistemine benzetebiliriz ancak oy oranları oldukça düşük olduğu gözlendi. Verilere göre hissedarların sadece %10’u oy kullandı ancak %90’lık bir oran ortada yoktu. Kısacası bu durum bir oligarşi tartışmasına yol açtı. Bu sistemde oy kullanmak zaman ve kimi zaman beceri gerektirir bu yüzen çoğu kullanıcı bunu yapmıyor ayrıca düğümlerin (node) kontrol edilmediği yollar zaman zaman önemli güvenlik riskleri yaratıyor. DDPoS sisteminde ise düğüm seçimini daha akıcı hale getirir ve blok üreticilerine bir düğüm yerine bir rol almasını sağlar. Bu rol herhangi bir zaman diğer adaylara da aktarılabilir.
DBXChain bu yolla düşük seviyede veri değiş tokuşunu sürekli kılmaya çalışıyor ve düğüm sistemini seçimlerle birleştiriyor, böylece kullanıcıların istedikleri anda oy kullanabilecekleri bir sistemden daha verimli sistem olacaklarına inanıyorlar.
Ayrıca DBXChain ağın hızını ve saniyede gerçekleşen işlem sayısını iyileştirmek istiyor. Blockchain, dünyanın çeşitli yerlerine dağılmış birçok düğümden oluştuğu için her düğümün ağ durumu kontrol edilemez ve herkesin istikrarlı bir ağa sahip olmasını sağlamak imkansızdır.
DBXChain, Bitcoin ve Ethereum gibi klasik blok zincilerinden on bin kat daha fazla düğümleri destekleyeceğini belirtiyor. Ayrıca, sistem toplu imzaları kullanarak düğümlerin kullandığı bant genişliğini azaltıyor.
DBXChain’in ana fikri, Ethereum gibi diğer popüler çözümlerle kıyaslandığında büyük ve bir üst seviyeye çıkartılabilen bir halka açık blok zincirinin oluşturulmasıdır. DBXChain birçok proje için kullanılacak bir kazan-kazan ekosistemi oluşturmak için büyük veri kullanmayı amaçlamakta.
DBXChain kendi konsensus sistemi ile belli bir süre ve testlerden sonra ağlarının Ethereum ve EOS ağlarından kalite ve yapı olarak daha üstün olduğunu kanıtlayacağını belirtiyor. Bunlar işin vaadleri tabi umarım gerçek hayatta karşılığı olur.
DBXChain’in Merkezi Olmayan Uygulaması “Data Game”
DBXChain ağın yeteneklerini ve olanaklarını sergilemek için kullandığı örnek uygulamalardan biri de DataGame merkezi olmayan uygulaması. Veri toplamada kitle kaynak kullanımına yönelik bir yol olarak kullanılmak üzere yaratıldı.
Veri toplayıcılar, veri toplayan insanlar için ödül olarak DBX tokenları kullanarak bir veri toplama oyunu başlatmak için platformu kullanabilir. Oyun katılımcılarını yüksek verimli ve doğru veriler elde etmeye yardımcı olacak şekilde ödüllendirecek. Sınırlı kaynaklarla veri üreticileri için kaynak sağlayacak bir uygulama olacak.
Sonuç
Veri marketi alanında teşvik edici rolü, geliştirdiği yeni konsensusla ve veri mülkiyeti hakkını bu alana getirmeye çalışan anlayışıyla iddialı bir oyuncu olmaya aday bir proje. White paper’ları oldukça tatmin edici. Kendi sitelerinde gelişim süreçlerini haftalık raporlar halinde yayınlıyorlar. Bu tür projelerin ekiplerinin kodlara ve sisteme ne kadar hakim olduklarını tam bilemiyoruz ancak deneyimlerini ve backgroundlarını inceleyebiliyoruz bu yüzden gelecekte ne tip sıkıntılar yaşayacağını bilemiyorum ancak proje fikrini ve felsefelerini sevdim.